De kunstmanifestatie Into Nature vond in 2016 plaats in de kop van Drenthe. Het had als thema de transitie van cultuurhistorische landschappen naar de huidige verblijfslandschappen en het  duurzame landschap. Het Drents Museum, Museum de Buitenplaats en Kik organiseerden exposities in de respectievelijke de musea en de voormalige Rijksluchtvaartschool In Eelde. CBK Drenthe/K&C ontwikkelde 11 projecten langs een route door het landschap als schakel tussen Assen, de Drentsche Aa , Groningen Airport Eelde en de landgoederen van Eelde en Paterswolde. Kunstenaars die participeerden of werk van werden getoond in waren : Katleen Vinck (Be), Sharon Houkema (Nl), Denicolai & Provoost ( Be), kunstenaarsgroep Taarlo, Harry Cock ( Nl), Jeroen Eisinga (Nl), Wolfgang Laib( Dl), Arjen Boerstra ( Nl),Rainer Gross (Dl), Paul de Kort ( Nl), Dennis Oppenheim (VS), Robert Smithson (VS), Taturo Atzu (Jp), Krijn de Koning (Nl) en Mark Dion (VS).

 

Hoe kunst een bijdrage zou kunnen leveren aan het duurzame energielandschap was het onderwerp van de  expertmeeting ‘Landschap, Kunst en Energie’ in de Rijksluchtvaarschool Eelde in september 2016 georganiseerd door Provincie Drenthe en K&C als onderdeel van Into Naure.

In diverse ontwerp- en kunstopdrachten realiseert buro de Maten objecten in de openbare ruimte. Het zijn zowel gebruiksobjecten of autonome (kunst)objecten. Gebruiksobjecten als integraal onderdeel van (her)inrichting van pleinen, parken of woonomgeving. Toepassing van materialen als staal, hout, mozaïek, metselwerk, neonlicht, schildertechnieken.

In het kader van de studie naar de historische route Boteringestraat in Groningen, is een ontwerp voor het Guyotplein en de Ossenmarkt gemaakt. Daarin is gepleit voor opwaardering van deze stedelijke pleinen door herinrichting van bestrating, straatmeubilair, verlichting, groen en toevoeging van objecten met nieuwe functies. Het monument op het Guyotplein is ‘stilte-monument’ geworden door toevoeging van glazen kolommen waarin veren dwarrelen. Het hoogteverschil op de pleinen wordt zichtbaar door stromend water.

Op de Ossenmarkt is een ‘geluidsmonument’ geplaatst als drager voor geluid en beeld. 

Aan de kade van de Spilsluizen worden twee glazen  containers op een kraanconstructie als horecafunctie gebouwd.

Buro de Maten maakt voorstellen en voert kunstprojecten uit waarmee ingrepen in het landschap of de stedelijke omgeving worden gedaan. Voorbeelden daarvan zijn :

 

‘falling clouds’ (N.O.polder, 1987)

Schetsopdracht voor de nieuwe polders.

Met dit project wordt ingespeeld op de kenmerken van de nieuwe polders: grote hemels, wolkenvelden, vaste ritmes van bomen kavels, vaarten en wegen. Het voorstel bestaat uit het doorbreken van bomenritmes door deze kunstmatig in schuine kokers te plaatsen in een hoek van 45 graden. In de taluds van de vaart worden spiegelplaten in eenzelfde hoek bevestigd waardoor de toeschouwer de wolkenhemel  in een ander perspectief kan ervaren.

 

‘land-snede-lint’ ( Beerta 1987)

Twee lange dijklichamen vormen een vizier op het open landschap van Oost-Groningen.

De hellingen verlopen van 3,5 meter hoogte tot op het maaiveld.  Palen begeleiden in een vast ritme de dijken. Aan de buitenkant zijn de dijklichamen verhard. Aan de binnenkant en op de dijk wordt jaarlijks koolzaad ingezaaid. Een ode aan het Groninger Landschap.

(afgebroken in 2008)

 

‘stad-snede-lint’ ( installatie, Groningen 1989)

In 1993 organiseerde het CBK Groningen de beeldende kunst tentoonstelling ‘ Stadsparadijs’ in het Noorderplantsoen Groningen. Thema was ‘natuur versus cultuur’. Het Noorderplantsoen is bij uitstek een cultuurpark in Engelse landschapsstijl. Als deelnemer aan dit project is een denkbeeldige lijn vanuit het PKW-pakhuis aan de Noorderhaven in Groningen getrokken door het park. Het PKW-pakhuis was altijd een belangrijk gebouw bij de verhandeling van landbouwgewassen zoals koolzaad, anijszaad etc.   

Daar waar deze denkbeeldige lijn een open plek kruist in het park is de lijn ingeplant met zg. ‘afrikaantjes’ perkplanten die associaties oproepen met gekunstelde tuinen.

Halverwege de lijn staan een tafel en stoel. Men kan aan deze tafel, zittend tussen het cultuurgroen, op een knop drukken en een band met gedichten beluisteren die de schoonheid van de natuur belichten.

De installatie is nogmaals uitgevoerd met een verwijzing naar de stedelijke omgeving.

 

‘de oude Held’ (1993, Groningen)

Studievoorstellen voor de ontwikkeling van de nieuwe wijk de Helden in Groningen.

Met het thema ‘het verdronken land’ wordt het landschap kunstmatig in hoge terpen ingedeeld. Vaarten en bruggen verbinden de terpen. Met het thema ‘catch the wind’ worden ideeën uitgewerkt om gebruik te maken van de wind met windobjecten die water pompen en stroom genereren. Diverse bruggen, zoals groene bruggen en spanbruggen, verbinden de terpen. De thema’s ‘tutti frutti’ en ‘turks fruit’  zijn thema’s gebruikt als metaforen voor de inrichting en architectuur van de verschillende terpen. Elke terp kent andere kleuren en geuren  in beplanting, materiaal  en architectuur.

De tarrabult van de nabij gelegen Suikerfabriek wordt een park onder de naam “de woeste hoogte’ of ‘wuthering heights’, een wild park met follies op hoge poten als wachters in het landschap.

Monica Boekholt schreef in opdracht van de gemeente Reiderland het beeldplan Zicht op de schans. Het sluit aan op het Masterplan Nieuweschans van Bügel Hajema Adviseurs. De gemeente Reiderland committeerde zich in 1999 aan dit ontwikkelingsplan. De termen ‘vesting’ en ‘groene buitenplaats’ zijn de zogenoemde ‘verbeeldingen’ in dit plan die sturend zijn voor de ruimtelijke en functionele ingrepen tot 2015. Met de ontwikkelingsplannen koos de gemeente Reiderland voor een uitgesproken visie op de historische en toekomstige identiteit van Nieuweschans. Hierin koppelt zij de eigenheid van het grensdorp aan de geschiedenis als voormalige vesting en kiest voor een eigentijdse reconstructie daarvan. Geen historiserende herbouw, maar een hedendaagse invulling die herinnert aan het verleden en tegelijkertijd het dorp de allure van een buitenplaats geeft met veel aandacht voor groen, ontspanning, kunst en cultuur. In een vroeg stadium werd gezocht naar mogelijkheden tot integratie en samenwerking, bijvoorbeeld met architecten, kunstenaars, woningbouwverenigingen, het waterschap en het bronnenbad Fontana.

In het beeldplan wordt geschetst hoe de enigszins verborgen structuur van de voormalige vesting een leidraad zou kunnen vormen voor het plaatsen van een aantal kunstwerken in de openbare ruimte. Er worden meerdere functies aan de kunstwerken toegeschreven : ‘herinneringen oproepen, markeren, nieuwe beelden oproepen’. Op basis van het beeldplan werd met een stuurgroep, waarin vertegenwoordigers van de gemeente Reiderland en de provincie Groningen, heel gericht gezocht naar kunstenaars. Een elftal kunstenaars werd uitgenodigd voor een oriënterend bezoek aan de voormalige vesting. De kunstenaars Kees Bierman, Justin Bennett/Jaap de Jonge, Jurgen Bey/Rianne Makkink, Wilma Kuil, Adam Colton, Michiel Voet, P.C.Berbée, Paul de Kort, Frank Mandersloot maakten vervolgens een schets voor een kunstproject in Nieuweschans. Zie ook de publicatie ‘zicht op de schans’.

De gemeente Stadskanaal gaf opdracht voor een kunstproject bij de nieuw te bouwen Praktijkschool Catamaran. Het pleinontwerp ‘Mirage’ is bedoeld om de verblijfsmogelijkheden van de leerlingen te vergroten en te verbijzonderen.

Het plein kan gezien worden als verlengstuk van de verblijfsruimten in de school, het is de plek waar leerlingen buiten met elkaar kunnen communiceren: ontmoeten, stoeien, hangen  en kletsen.

Het ontwerp verdeelt het plein visueel door middel van een grid dat aansluit op het gebouw en de hoofdentree. Het grid bestaat uit lijnen van zwarte betontegels van 30 x 30 cm die in een ritme vanaf de toegang naar de zijkanten van het plein bewegen.

Binnen het grid zijn zowel een open als een besloten plek ontworpen.

Op het plein staan rond de entree vijf ranke bloesembomen, die een rode bladkleur hebben en een rosewitte bloesem (japanse kers, prunus cerasifera). Deze bomen geven dit deel van het plein een gevoel van beschutting en afwisseling in hoogte en vorm. De besloten plek bestaat uit een reeks  objecten die als een stilleven zijn gegroepeerd  op het plein. De objecten staan in een vak binnen het grid en kunnen gebruikt  worden om naar te kijken, op te zitten en te leunen. Ze wekken ook de suggestie van een ‘decor’ dat door de fotobeelden associaties oproept met een huiskamer of een werksituatie. Ze zijn betegeld met dikke keramische tegels van 30 x 30 centimeter, gekleurd in rustige lichte monochrome groentinten. Op de objecten zijn gezeefdrukte fotomontages aangebracht. Het zijn fotomontages gebaseerd op de stages en beroepsplekken van de leerlingen en ex-leerlingen. Deze verwijzen bijvoorbeeld naar de verzorgingsberoepen, de horeca, winkelbedrijven, groenvoorzieningen, bouw of productiebedrijven.

Het kunstproject ‘Mirage’ is ontwikkeld en uitgevoerd i.s.m. de vormgevers Krijn Christiaansen en Cathelijne Montens.

De herziening van de stedenbouwkundige opzet van de na-oorlogse wijk Vinkhuizen eind jaren 90 was aanleiding voor het ontwikkelen van een beeldplan kunst in de openbare ruimte. Het toevoegen van beeldende kunst zou meer betekenis kunnen geven aan bepaalde locaties in deze wijk.
In vier thema’s  is aan de hand van  collages een voorstel gemaakt voor kunsttoepassingen:

• ‘de lijn van verlangen’, een denkbeeldige diagonale  lijn die loopt vanuit het centrum van de stad, door het hart van Vinkhuizen naar de wijk Held en de Ommelanden
• ‘de middenberm’, de Siersteenlaan als belangrijke oost-west-as  voor kunst
• ‘de groene huiskamers’, het versterken van de beleving in de wijkparken
• ‘de stempels’, kunsttoepassingen als middel om identiteit en intimiteit te vergroten in de woonclusters.

Het beeldplan is ontwikkeld in opdracht van de Dienst RO-EZ van de gemeente Groningen. Dit in samenwerking met de Dienst Ruimtelijke Ordening gemeente Groningen, het CBK Groningen en de kunstenaar Nico Gerbenzon.

In opeenvolgende jaren zijn werken geplaatst van o.a. Kie Ellens, Gjalt Blaauw en Erick de Lyon.

De Gemeente Coevorden heeft in de ‘structuurvisie’ ontwikkeld door bureau Khandekar , het ‘wensbeeld centrum Coevorden’ en de ‘visie openbare ruimte’ gekozen voor een kwalitatieve versterking van het centrum van Coevorden. Het gezicht van Coevorden zal hiermee inde periode 2000-2020 sterk veranderen.

Het gaat om de herontwikkeling van diverse locaties, herinrichting van de openbare ruimte, verbeteren van verkeer- en parkeersituaties en het stimuleren van  recreatie en toerisme.

Kunst kan immers een bijdrage leveren aan de (visuele) kwaliteitsverbetering van de stedelijke ruimte. Het zal de identiteit, de herkenbaarheid en het leefklimaat voor bewoners en bezoekers versterken. Van belang is daarbij dat de toevoeging van kunst een integraal onderdeel van de plannen wordt. Kunstopdrachten zullen in Coevorden zowel autonoom een plek krijgen maar ook onderdeel worden van landschapsplannen, architectuurprojecten, restauratie en hergebruik van cultureel erfgoed, stedenbouwkundige ingrepen of de stedelijke inrichting. Het beeldplan is een plan op hoofdlijnen en bedoeld als ‘onderlegger’ bij de uitwerking van kunstopdrachten in het kader van het wensbeeld Coevorden.

Hoofdstuk 1 gaat in op de hoofdlijnen van het totale gebied. Daarbij wordt ingegaan op de betekenis die kunst kan hebben in de samenhang met de vestingstructuur, wegenstructuur, de pleinen en parken.

Het eindigt met suggesties voor situaties die geschikt zijn voor toekomstige kunstopdrachten. Deze worden in een later stadium uitgewerkt voor de deelgebieden als gasfabriekterrein, Oostersingelgebied, stationsomgeving, locatie zwembad en de stadsentree.

 

Hoofdstuk 2 gaat dieper in op de deelgebieden 1 en 2, die als prioriteit zijn aangewezen ; het gebied rond de Markt, de haven, het kasteel en de Weeshuisweide. Voor dit gebied wordt een uitwerking met referentiebeelden, suggesties en ideeën gemaakt.

 

In hoofdstuk 3 eindigt het beeldplan met adviezen over de voorwaarden bij de realisatie. Deze hebben betrekking op de financiering, planuitvoering en participatie en draagvlak bij de bevolking.